2 Ocak 2023
Geri dönüşüm nedir sorusuna verilebilecek en yalın cevaplardan biri şöyle: Kullanılmış maddelerin tekrar işlenerek tüketici ile yeniden buluşması. Mesela gittiğin bazı mekânlarda içecek servis edilirken yanına kağıt pipet koyulduğunu görmüş olabilirsin. Bunlar kullanılmış ve artık kullanılamayacak hâldeki kağıtların yeniden işlenmesi ile oluşturuluyor. Okyanuslara atılan plastik pipetler, okyanuslarda bulunan canlılara da zarar verdiği gibi plastiklerin doğada çok uzun yıllar yok olmadığı biliniyor. Buna karşın kağıt pipetler, doğada kolayca yok olabilen yapısı sayesinde bugünün geri dönüşüm anlayışının en önemli parçalarından biri. Tıpkı bunun gibi, insanlar tarafından kullanım süresi dolmuş ve artık doğa için zararlı hâle gelebilen her tür maddeye "atık" diyoruz. Bunlar karton, cam, metal, plastik gibi pek çok maddeden meydana gelebiliyor. Bu atıkların da yeniden değerlendirilmesi sayesinde geri dönüşüm sağlanabiliyor ve bir atık olarak doğaya zarar vermesi önlenebiliyor. Geri dönüşüm neden önemlidir diye sorulduğu zaman bu açıdan iki temel yanıt ortaya çıkıyor. Birincisi ve en önemlisi doğaya atılan atık miktarını azaltmaksa ikincisi tasarruf sağlaması.
Geri Dönüşüm Nasıl Yapılır?
Yeniden değerlendirilme imkânı olan atıkların çeşitli işlemlerden geçmesi ile tekrar kullanılabilir olmasına geri dönüşüm demiştik. Peki bu işlemler neler ve geri dönüşüm nasıl yapılır? Örneğin, Türkiye'de geri dönüşüm Çevre Kanunu ve buna istinaden çıkan yönetmelikler ile düzenleniyor ve geri dönüşüm tesislerinde işlemler uygulanıyor. Bu işlemleri dört basamağa ayırmak mümkün.
- - Kaynakta ayrı toplanması: Yeniden değerlendirilebilecek atıkların çöple karışmadan, kirlenmeden ayıklanıp toplanması. Bu şekilde zamandan tasarruf edildiği gibi geri dönüşüme uygun atıkların yıkanmasına da gerek kalmıyor. Bu şekilde sudan da tasarruf sağlanabiliyor.
- - Sınıflama: Toplanan malzemelerin cam, metal plastik ve kağıt bazında sınıflandırılması aşaması. Bu sayede atıkların geri dönüşüm tesislerine ayrı ayrı ulaşması sağlanıyor. Sınıflama yapılmadan gönderilen atıklar ise tesislerde ayrıştırılıyor.
- - Değerlendirme: Atıkların geri dönüşüm işlemine uğradığı aşamadır. Malzemeler bu aşamada kimyasal ve fiziksel olarak değişime uğruyor ve yeni bir malzeme oluyor.
- - Ekonomiye kazandırma: Oluşan yeni ürünün yeniden kullanıma sunulmasıdır.